Chuyên gia về gan và tiêu hóa Tiến sĩ Amey Sonavane cho biết tuyến tụy là một cơ quan độc đáo đóng vai trò kép trong cơ thể chúng ta. Nó là một phần của hệ thống tiêu hóa, sản xuất các enzyme giúp tiêu hóa thức ăn, và hệ thống nội tiết, sản xuất các hormone như insulin và glucagon giúp điều chỉnh lượng đường trong máu.
Insulin giúp các tế bào trong cơ thể hấp thụ glucose từ máu và sử dụng chúng làm năng lượng. Khi tuyến tụy không sản xuất đủ insulin hoặc khi cơ thể không thể sử dụng insulin hiệu quả sẽ dẫn đến bệnh tiểu đường.
Trong khi đó, các enzyme tiêu hóa do tuyến tụy sản xuất được tiết vào ruột non nơi chúng phân hủy chất béo, protein và carbohydrate. Điều này cho phép các chất dinh dưỡng từ thức ăn ta được hấp thụ vào máu và được cơ thể sử dụng. Nếu không có những enzyme này, cơ thể sẽ gặp khó khăn trong việc hấp thụ các chất dinh dưỡng cần thiết, dẫn đến suy dinh dưỡng và các vấn đề về tiêu hóa.
Nếu bạn mắc các bệnh như viêm tụy, ung thư tuyến tụy, tổn thương nang tuyến tụy hoặc tiểu đường, bạn sẽ nhận thấy những dấu hiệu sau:
- Đau bụng ở vùng bụng trên kèm theo cảm giác đau ở lưng và trở nên trầm trọng hơn sau khi ăn.
- Buồn nôn và nôn mửa hoặc bất kỳ rối loạn tiêu hóa, phổ biến khi tuyến tụy bị viêm hoặc không hoạt động bình thường.
- Các vấn đề với tuyến tụy có thể dẫn đến các vấn đề về hấp thu chất dinh dưỡng, giảm cân không chủ ý và thiếu hụt chất dinh dưỡng.
- Những thay đổi trong phân: Phân có dầu, có mùi hôi nổi cho thấy tuyến tụy không sản xuất đủ enzyme tiêu hóa.
- Các triệu chứng của bệnh tiểu đường như khát nhiều, đi tiểu, đói và sụt cân không rõ nguyên nhân, xuất hiện khi tuyến tụy không sản xuất đủ insulin.
Những cách để giữ cho tuyến tụy khỏe mạnh
Ăn uống lành mạnh
Ăn nhiều trái cây tươi, rau củ với ngũ cốc nguyên hạt cũng như protein nạc để hỗ trợ chức năng tuyến tụy tối ưu. Bao gồm các loại trái cây như quả việt quất, dâu tây, quả mâm xôi, cam, táo và chuối để cung cấp vitamin, khoáng chất, chất chống oxy hóa và chất xơ góp phần vào sức khỏe tổng thể và hỗ trợ sức khỏe tuyến tụy.
Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn và không ăn nhiều đường
Chuyên gia cho biết thực phẩm chế biến sẵn và quá nhiều đường sẽ dẫn đến tình trạng kháng insulin. Điều này đòi hỏi tuyến tụy phải sản xuất nhiều insulin hơn để điều chỉnh đường huyết, từ đó làm căng thẳng tuyến tụy và góp phần phát triển bệnh tiểu đường cũng như các rối loạn tuyến tụy khác.
Giữ nước
Uống đủ nước là điều cần thiết cho chức năng tuyến tụy tối ưu. Nước giúp sản xuất các enzyme tiêu hóa, giúp phân hủy thức ăn trong hệ tiêu hóa.
Tập thể dục thường xuyên
Hoạt động thể chất thường xuyên đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì lượng đường trong máu khỏe mạnh và giảm nguy cơ kháng insulin. Bằng cách thúc đẩy quản lý cân nặng và cải thiện độ nhạy insulin, tập thể dục giúp giảm bớt căng thẳng cho tuyến tụy và giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tuyến tụy như tiểu đường và viêm tụy.
Tránh uống quá nhiều rượu
Uống quá nhiều rượu có thể dẫn đến viêm tụy, gây đau bụng dữ dội, buồn nôn và nôn. Tiến sĩ Sonavane cho biết lạm dụng rượu mạn tính làm tăng đáng kể nguy cơ phát triển viêm tụy, dẫn đến tổn thương tuyến tụy lâu dài.
Ngừng hút thuốc
Hút thuốc là yếu tố nguy cơ chính gây ung thư tuyến tụy, vì các hóa chất độc hại trong khói thuốc lá sẽ làm hỏng tế bào tuyến tụy và làm tăng khả năng phát triển ung thư. Bỏ hút thuốc không chỉ làm giảm nguy cơ ung thư tuyến tụy mà còn cải thiện sức khỏe và chức năng tổng thể của tuyến tụy.
Quản lý cân nặng
Béo phì và thừa cân có liên quan chặt chẽ đến tình trạng kháng insulin và tăng nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường tuýp 2. Bằng cách duy trì cân nặng khỏe mạnh thông qua chế độ ăn kiêng và tập thể dục, mọi người có thể giảm căng thẳng cho tuyến tụy và giảm nguy cơ rối loạn tuyến tụy.
Tiêu thụ chất béo lành mạnh
Chọn chất béo lành mạnh như chất béo không bão hòa đơn và không bão hòa đa sẽ hỗ trợ sức khỏe tuyến tụy. Những chất béo này, được tìm thấy trong thực phẩm như bơ, các loại hạt và dầu ô liu, cung cấp các axit béo thiết yếu giúp giảm viêm.
Hạn chế thịt đỏ và thịt chế biến sẵn
Trong một nghiên cứu năm 2016 được công bố trên tạp chí Lâm sàng Tiêu hóa và Gan mật, người ta phát hiện ăn thịt đỏ có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc bệnh viêm tụy mạn tính. Lựa chọn protein từ thực vật và ăn thịt nạc sẽ giúp giảm nguy cơ này và tăng cường sức khỏe tuyến tụy tốt hơn.
Ngoài ra, hãy đảm bảo đi khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm và xử lý các vấn đề về tuyến tụy.
