Con cái cần được dạy kiến thức về giáo dục giới tính và kỹ năng quản lý cảm xúc trước khi bước những bước đầu tiên vào cuộc sống...
Sau khi nghe con gái thông báo có thai, chị M.L (44 tuổi; TP Thủ Đức, TP HCM) chết lặng, bỏ ăn mấy ngày liền.
Hụt hẫng
Mới năm ngoái, vợ chồng chị M.L đi đến đâu cũng tự hào bởi có con gái xinh đẹp, duyên dáng đậu đại học tốp đầu. Với mong muốn con phát triển hơn, chị cho đi du học và tin rằng chỉ mấy năm nữa những mong mỏi về tương lai xán lạn sẽ thành hiện thực.
Đùng một cái, đầu tháng 4 vừa rồi, cô con gái rụt rè báo về đã mang bầu hơn 1 tháng với một bạn trai cùng trường, cũng ở TP HCM. Chị M.L choáng váng, không hiểu tại sao con dại dột, thiếu giữ mình nhanh đến như vậy.
Người mẹ xem đây là vết thương tâm lý khó lành. Do hụt hẫng, chị không thiết ăn, khóc suốt và nhất định không nghe bất cứ lời giải thích nào. Sau 10 ngày sốc nặng, chị trấn tĩnh, dần thấy thương con gái nên đành bấm bụng tự an ủi "con dại cái mang".
"Để tương lai con tốt hơn, vợ chồng tôi và cháu bàn rất nhiều về cách giải quyết câu chuyện nhưng phương án nào với cái thai cũng rất đau lòng và không vẹn toàn" - chị M.L nói.
Ở tỉnh Đắk Lắk, chị T.A (45 tuổi) ly hôn chồng đã lâu, cuộc sống vất vả khiến chị ít có thời gian dành cho con gái đang là sinh viên năm thứ 2. Những lần con từ TP HCM về thăm nhà, chị cũng chỉ nói chuyện trong chốc lát rồi vội vã lo chuyện rẫy.
Cách đây mấy tuần, con gái nói có thai hơn 4 tháng. Chị sốc hơn khi con kể đã chia tay bạn trai vì người này không có ý định chịu trách nhiệm. Ban đầu, chị tức giận nên giục con bỏ đứa trẻ để đỡ tai tiếng. Tuy nhiên, bác sĩ nói cái thai đã lớn và nghĩ kỹ thì sinh linh bé nhỏ không có lỗi gì, chị quyết tâm bỏ những việc hằng ngày, khăn gói lên thành phố ở cùng con để chăm sóc, động viên. Dự định của chị là cố gắng xoay xở nuôi cháu ngoại để con gái đi học bình thường, đến khi ra trường, làm việc.
Chung cảnh sắp lên chức ông bà ngoại bất đắc dĩ là vợ chồng bà P.O (54 tuổi; quận Bình Thạnh, TP HCM). Họ như ngồi trên đống lửa khi biết con mình có thai. Bà P.O cho hay mấy ngày trước thấy con đang học năm 2 đại học có biểu hiện giống ốm nghén, tâm trạng lo lắng, sợ hãi nên bà đưa đi khám thì kết quả con mang thai 2 tháng.
"Đến bây giờ vợ chồng tôi chưa biết phải giải quyết như thế nào. Nhà bạn trai của con ngỏ ý cần nói chuyện mà tôi chưa muốn tiếp bởi còn khủng hoảng tâm lý" - bà P.O nói.
Lắng nghe, thấu hiểu con
Số liệu của Hội Kế hoạch hóa gia đình Việt Nam cho thấy trung bình mỗi năm Việt Nam có gần 300.000 ca nạo hút thai, chủ yếu ở độ tuổi 15 - 19. Trong đó, 60% - 70% là học sinh, sinh viên. Một nghiên cứu khác do Bộ Y tế phối hợp Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho hay ước tính tỉ lệ học sinh quan hệ tình dục trước 14 tuổi tăng lên gấp 2 lần trong 6 năm, từ 1,45% năm 2013 lên 3,51% năm 2019.
Theo chuyên viên tâm lý Nguyễn Thị Phương Trang (Trung tâm Tham vấn tâm lý The Sight), quan hệ tình dục ở tuổi vị thành niên dẫn đến mang thai là một thực tại nhức nhối xã hội.
Hai nguyên nhân hàng đầu gây ra là trẻ thiếu kiến thức về giáo dục giới tính và kỹ năng quản lý cảm xúc. Chưa kể, chế độ dinh dưỡng khác trước đây cùng việc tiếp xúc với các nền tảng mạng xã hội sớm khiến trẻ có xu hướng dậy thì sớm về thể chất, tâm lý.
Làm mẹ khi còn trẻ dễ bị tổn thương bởi thiếu hụt về sức khỏe, kỹ năng, kinh nghiệm... Một số nghiên cứu chỉ ra rằng những bà mẹ có con sớm sẽ có thu nhập sau này thấp, cần hỗ trợ tài chính...
Nhiều cha mẹ khi biết con có thai sẽ dọa nạt, đánh đập, thậm chí cực đoan đuổi con ra khỏi nhà. Có người đổ lỗi do thầy cô, nhà trường không dạy học sinh đàng hoàng. Cũng có phụ huynh gây sức ép, chửi mắng khiến con rơi vào trầm cảm, giấu giếm, phá thai ở những cơ sở chui dẫn đến hậu quả đáng tiếc.
"Với những trường hợp bạn trai của con muốn gắn bó, đủ tuổi pháp luật quy định, cha mẹ nên cho phép con kết hôn. Song, nên đồng hành, hỗ trợ tài chính, kinh nghiệm để con dần thích nghi với vai trò là người lớn. Trường hợp con có thai nhưng không muốn kết hôn, cha mẹ vẫn phải là người đồng hành, động viên con, tùy tình huống mà giữ hay dừng đứa trẻ" - chuyên viên Nguyễn Thị Phương Trang nói.
Chuyên viên tâm lý Nguyễn Hải An (TP HCM) nhìn nhận cha mẹ cũng phải tự trách mình trước do không dạy con về giới tính, tình yêu hoặc tình dục an toàn.
Hầu như phụ huynh nào cũng sốc khi biết con gái đang tuổi lớn đã có thai nhưng họ cũng nên hiểu con cần được cảm thông. Quan trọng hơn cả để giúp một bà mẹ tuổi teen thành công đó là sự cộng tác, giúp đỡ và thấu hiểu từ phía gia đình.
"Ủng hộ con và giúp con hòa nhập lại với cuộc sống. Đừng lên án và trách mắng con vì việc mang thai. Đừng truy tìm nguyên nhân hoặc hỏi những câu hỏi đay nghiến như tại sao lại làm như vậy... Hơn hết là tìm giải pháp và chuẩn bị cho tương lai" - chuyên viên tâm lý Nguyễn Hải An đưa lời khuyên.
Theo Báo Người lao động